خوشه باز
|
یک خوشه ستارهای باز (به انگلیسی: open cluster) گروهی از ستارگان است که از یک سحابی به وجود آمدهاند و غالبا حد اكثر از چند صد ستاره تشكیل شدهاند و گرانش بین آنها نسبت به خوشههای کروی بسیار كمتر است. خوشههای ستارهای باز در کهکشانهای مارپیچی و کهکشانهای نامنظم بسیار کم پیدا میشوند.
خوشههای ستارهای باز معمولا از ستارگان جوان و پر جرم تشکیل شدهاند به همین دلیل اکثر ستارههای آنها آبی رنگ هستند. ترکیبی پراکنده از ده تا چند صد ستاره جوان یا حتی ۳۰۰۰ ستاره که از یک سحابی و تقریبا در یک زمان بوجود آمده و دارای ارتباط گرانشی ناچیزی با هم هستند. خوشههای باز در بازوهای مارپیچی و درون قرص یا صفحه کهکشانی دیده میشوند (برخلاف خوشههای کروی ک در هالهی اطراف کهکشان وجود دارند) و ابعاد آنها در حد چند ده سال نوری است. فاصلهی ستارهها در یک خوشه بطور متوسط ۲ تا ۳ سال نوری است. ستارههای یک خوشه باز تنها از لحاظ جرم متفاوت میباشند واز لحاظ ترکیب شیمیایی و سن و فاصله تا خورشید بسیار مشابه هستند به همین دلیل دانشمندان به آنها به دید آزمایشگاهی برای بررسی مدلهای ستارهای نگاه میکنند. خوشهی پروین و خوشهی کندوی عسل و خوشه قلائص، از خوشههای معروف آسمان هستند.این خوشهها با نام خوشهی کهکشانی ((galactic cluster هم شناخته میشوند. در حالیکه عمر خوشههای کروی حداقل ۱۰ میلیارد سال است، عمر خوشههای باز کمتر از یک میلیارد سال و در حد چند صد میلیون سال است. خوشههای باز بعداز مدتی پراکنده شده و خوشه بودن آنها دیگر قابل تشخیص نخواهد بود. برای تشخیص ستارگان یک خوشه از ستارگان زمینه آسمان از بررسی حرکات نسبی آنها استفاده میشود. ستارگان یک خوشه تقریبا دارای حرکت نسبی مشابه در فضا هستند.
خوشههای باز از محل بازیابی شدهای متولد شدهاند که عناصر سنگین از قبیل کربن وهیدروژن در خود دارند و ماحصل تولد وانفجار ستارگان پیشین بودهاند.
برآورد میشود در کهکشان راه شیری در حدود ۲۰۰۰ خوشه باز وجود داشته باشد.
منابع
دانشنامهی ستارهشناسی